EYNEGAZİ KÖYÜ TARİHİ       

  Köyümüzün kuruluşu hakkında resmi bir bilgi ve belge yoktur. Fakat yaklaşık 650-700 yıl öncesine ait köyümüzle ilgili belgeler mevcuttur. Bu bağlamda köyümüzün geçmişi daha eski yıllara hatta 1000 yıllık bir tarihe dayanmaktadır.

Köyümüzün bu belgeler ışığında tarihsel bilgilerini sayfamızın devamında bulabilirsiniz. Köyümüzle ilgili bilgi ve belge elimize ulaştıkça sayfamızı güncelleyeceğiz.

KÖYÜMÜZÜN ADI.

Köyümüzün adı bugün Eynegazi olsada Osmanlı ve daha öncesi dönemlerde İNEGAZİ’dir. Bununla alakalı birçok resmi belge elimizde mevcuttur. Muhtemelen Cumhuriyet dönemine geçişte isim değişmiş olabilir. Köyün adının, İnegazi adında bir zat’tan mı aldığı hep merak konusu olmuştur. İnegazi adında bir savaşçı Alperen’e mi yoksa din alimi’ne mi ithaf edilerek köye isim olarak verildi bilinmemektedir. Köyümüzün içinde ve Erenler denilen tepede bulunan yatırlar da böyle bir zat’ın olduğuna emaredir. Ama yatırların tam olarak kimlere ait olduğu bilinmemektedir.

İne kelimesi hakkında Araştırmacı Ramazan Topraklı, araştırma yaparak yayınlamıştır. Özetle bu yazıda İNE hakkında  1-Cuma, 2-Emin adam (İnsan adının önünde) veya huzurlu belde (Yer adının önünde), 3-Seçkin veya seçilmiş, 4- Belirli bir işareti veya damgası olan kişi yahut yer olarak anlam çıkmaktadır.(Bu yazıya web sitemizde ARAŞTIRMA YAZILARI bölümünde ulaşabilirsiniz.) Burada Seçkin veya seçilmiş yer anlamı dikkat çekmektedir. Çünkü Osmanlı döneminde köyümüzde Cuma namazı kılındığı bilinmekte ve buna dair belgeler de vardır. Osmanlılar zamanında Cuma kılınacak câmiler tespit edilip, burada hatiplere padişah tarafından berat verilirdi. Beratı bulunmayan kimse Cuma namazı kıldıramazdı. Beratlı hatibi bulunmayan câmide de Cuma namazı kılınmazdı.

MOLLA FENARİ VAKFI. (KARYE-İ EVKAF-I MOLLA FENARİ)

17. yüzyılda Köyümüz ve komşu iki köy olan Eskiyüreğil ve Elmacık (Belgelerde Elmaağca olarak geçmekte) Molla Fenari Evkafına bağlı köylerdir. Yani Vakıf köyü olan bu köylerin ahalisi avarız vb. vergilerden muaftır.

 (BİLGİ: Molla Şemseddin Fenâri, Yıldırım Bayezid ve oğullarının dönemi ile Sultan II. Murad döneminin ilk yıllarını görmüş ve Osmanlı Devleti’nin ilk Şeyhü’l-İslam’ı olma şerefine ermiştir.)

 

MOLLA FENARİ CAMİİ.

Osmanlı Arşiv belgelerinde köyümüzde Molla Fenari Camii’nin olduğu yazılıdır. Fakat günümüzdeki camii ile adı geçen camii aynımıdır bilemiyoruz. Köyümüzde veya sınırlarında başka camii kalıntısı veya yerleşim kalıntısı bulunmamaktadır. Buna bağlı olarak Molla Fenari Camii köyümüzdeki mevcut camiidir. Mevcut camiimizin eski yıllarda kubbesinin yandığı rivayet edilmektedir.

Osmanlı Arşiv belgelerinde Kütahya Vakıfları II/3 adlı eserde İnegazi köyündeki
Molla Fenari Camiinin vakıf olduğu yazılıdır. Vakfiyesi yoktur fakat evkaf 
Şeyhülislam defterinde müezzinliği kayıtlıdır.

Evliya Çelebiye göre Kütahya şehrinde 32 camii vardı.Bu Camiilerden 11 tanesi Cuma Camisidir. Bu 11 Cuma camisinden biri de köyümüzdeki Molla Fenari Camisidir.

  1530 YILINDA EYNEGAZİ KÖYÜ

438 numaralı Muhasebe-i Vilayeti Anadolu defterindeki kayda göre Eynegazi köyü  1530 yılında KÜTAHYA' nın KALINVİRAN nahiyesine bağlı bir köydür. Belgelerde ''Karye-i İnegazi, tabi-i mezkur (Kalınviran), vakf-ı mezbur'' şeklinde geçer.1530 yılında Eynegazi Köyü 41 hane, 15 mücerret (bekar), 2 zuama(zâim - Büyük tımar sâhipleri) olup köyün yıllık geliri 4,477 akçedir. Vakıf köyü olduğundan icare-i asiyab 3/90 (değirmen kirası) ile birlikte toplam gelir 4,567 akçedir.  

   

 

1530 yılında Eynegazi ve çevre köyleri gösteren harita.

 
1845 YILINDA EYNEGAZİ KÖYÜ

Başbakanlık Osmanlı Arşivlerindeki 1845 tarihli Temettuat defterindeki köyümüze ait bilgiler.

Başlangıç:Hicri 1260(Miladi 1844) - Bitiş:Hicri 1261(Miladi 1845)

Temettuat defterinde, 1845 yılında köyümüzün  18 sülale ve 33 hane olduğu yazmaktadır.
1845 yılı köyümüzdeki sülaleler: 

İsmailoğlu
Köseoğlu
Ali Beyoğlu
Başameşeoğlu 
Hüsamoğlu
Emir Süleymanoğlu
Emir Ahmedoğlu
Sarıoğlu
Emir Hasanoğlu
Halil Dedeoğlu
İmamoğlu
Hatiboğlu
Memişoğlu
Halilcikoğlu
Kadıoğlu
Zarifoğlu
Ahmedoğlu
Kara Haliloğlu
 

1845 yılında köyümüzde  29 kişi  çiftçi , 1 çoban , 1 Hatip , 1 Nizamiye askeri , 1 Nizamiye askeri Mülazım-ı evvel(Üsteğmen) emeklisi  ve 1 kişide Elmacık köyünde Hacı Nebinin çiftçi hizmetkarı olarak belirtilmektedir.
Ayrıca Kara Haliloğlu sülalesi'nin Dodurga'dan  köye yeni gelip yerleştiği de temettuat kayıt altına alınmıştır.

 

 GÜMÜŞ NAHİYESİ VE TAVŞANLI       

Köyümüz 1932 yılına kadar Gümüş nahiyesine bağlı 28 köyden biri olarak Tavşanlıya bağlıydı. 24 Eylül 1932 tarihli Reis-i Cumhur Gazi Mustafa Kemal Atatürk,  Başvekil İsmet İnönü  ve Dahiliye Vekili Şükrü Kaya’nın imzalarının bulunduğu bir kararname ile Tavşanlı Kazası’ndan ayrılıp nahiye teşkilatı ve 28 köyü ile birlikte Kütahya'ya bağlanmıştır.(7) Daha sonraki yıllarda Gümüş nahiyesinden ayrılıp Köprüören nahiyesine bağlanmış, şuanda Merkez köy olarak Kütahya il merkezine bağlıdır.

                            

 

TEŞEKKÜR: Köyümüze ait bu bilgi ve belgeleri araştıran ve bizimle paylaşan Tarih Öğretmeni-Araştırmacı Yazar Sayın Ömer Faruk Dinçel'e teşekkür ediyoruz.

 

( Köyümüzle ilgili bilgilerin sonundaki dipnotlar , SİTE HAKKINDA sayfamızdaki kaynak eserler bölümündedir.)

BİLGİ İÇİN :
eynegazi@hotmail.com
radiemec@hotmail.com